تیک‌تاک، رد نوت و وعده‌های ناکام اینترنت چین

تیک‌تاک، رد نوت و وعده‌های ناکام اینترنت چین

شرکت‌های اینترنتی چین و حرفه‌ای‌های خستگی‌ناپذیر و باهوش آن‌ها، با وجود سانسور و بی‌توجهی‌های بی‌پکن، محصولات جهانی درجه یکی تولید می‌کنند.

اپلیکیشن اجتماعی چینی رد نوت پس از آنکه حدود ۵۰۰,۰۰۰ کاربر آمریکایی هفته گذشته به آن مهاجرت کردند تا به ممنوعیت قریب‌الوقوع تیک‌تاک از سوی دولت ایالات متحده اعتراض کنند، پر از لحظات دلنشین و شیرین است. این کاربران که خود را “پناهندگان تیک‌تاک” می‌نامند، با ارسال عکس‌ها و ویدئوهای گربه، “مالیات گربه” را پرداخت کردند و به سؤالات متعددی از دوستان جدید چینی خود پاسخ دادند: آیا واقعاً در آمریکا هر خانواده‌ای یک مزرعه بزرگ، یک خانه بزرگ، حداقل سه فرزند و چندین سگ بزرگ دارد؟ آیا آمریکایی‌ها برای تأمین معاش خود باید دو شغل داشته باشند؟ آیا آمریکایی‌ها در جغرافیا ضعیف‌اند و بسیاری از آن‌ها فکر می‌کنند آفریقا یک کشور است؟ آیا بیشتر آمریکایی‌ها هر هفته دو روز تعطیل دارند؟

آمریکایی‌ها نیز سؤالاتی از دوستان جدید خود پرسیدند. یکی از کاربران آمریکایی رد نوت نوشت: “شنیدم که هر چینی یک پاندا غول‌پیکر دارد. می‌توانید بگویید چگونه می‌توانم یکی از آن‌ها را بگیرم؟” پاسخی از کسی در استان شرقی جیانگسو رسید: “باور کن، این حقیقت دارد”، آن شخص با بی‌رحمی یک عکس از پاندا در حال شستن لباس‌ها را منتشر کرد.

من ساعت‌ها به مرور این عکس‌های به اصطلاح مالیات گربه پرداختم و به پاسخ‌های شیرین و صمیمانه خندیدم. این همان چیزی است که اینترنت باید انجام دهد: ارتباط برقرار کردن بین مردم. مهم‌تر از آن، رد نوت نشان داد که یک اپلیکیشن تصادفی اجتماعی چینی از نظر محصول می‌تواند چقدر رقابتی باشد.

با دسترسی به جمعیت آنلاین یک میلیارد نفری و ارتشی از مهندسان خستگی‌ناپذیر و باهوش، پلتفرم‌های اینترنتی چین از نظر طراحی، عملکرد و تجربه کاربری در سطح جهانی هستند همان‌طور که تیک‌تاک و اکنون رد نوت یا شیائوهونگشو در چین نشان می‌دهند.

اما چرا بیشتر مردم خارج از چین از اپلیکیشن‌های چینی استفاده نمی‌کنند؟

مدتی به نظر می‌رسید که غول‌های اینترنتی چین در آستانه تسخیر جهان هستند. آیا به یاد دارید زمانی که علی‌بابا در سال ۲۰۱۴ عرضه اولیه خود را در نیویورک اعلام کرد، یا زمانی که دیدی اوبر را در چین تصاحب کرد، یا زمانی که فیس‌بوک سعی کرد از وی‌چت تقلید کند و یا وقتی یکی از شرکای شرکت سیلیکون‌ولی آندریسن هورویتز قدرت وی‌چت را تبلیغ کرد؟ در یک مقطع، پنج تا از ۱۰ شرکت بزرگ اینترنتی جهان از نظر ارزش بازار، چینی بودند. اکنون تنسنت، خالق وی‌چت و شرکت بازی، تنها شرکتی است که هنوز در این رده‌ها باقی مانده است.

بزرگ‌ترین شرکت‌های اینترنتی چین هنوز محصولاتی تولید می‌کنند که می‌توانند با هرکدام در جهان رقابت کنند. کارمندان آن‌ها بیشتر از همتایان خود در سیلیکون‌ولی کار می‌کنند. (بسیاری از آن‌ها طبق برنامه “۹۹۶” کار می‌کنند از ۹ صبح تا ۹ شب، شش روز در هفته.) با وجود ممنوعیت‌های ایالات متحده در زمینه نیمه‌هادی‌ها، آن‌ها توانسته‌اند پیشرفت‌های چشمگیری در زمینه هوش مصنوعی به دست آورند. اما به نظر می‌رسد که جهان رهبران اینترنتی چین را فراموش کرده و فقط آن‌ها را به عنوان بخشی از یک تهدید تکنولوژیکی و ژئوپلتیک می‌بیند.

این صنعت نتوانست به وعده‌هایش عمل کند. چرا؟ چه اتفاقی افتاد؟

در سال ۲۰۱۷، من در نشریه‌ای دیگر مقاله‌ای با عنوان “پشت دیوار بزرگ آتش، اینترنت چین در حال شکوفایی است” نوشتم. به خوانندگان انگلیسی‌زبان گفتم که فراتر از میل چین برای سانسور و کپی‌برداری از کسب‌وکارهای غربی فکر کنند، زیرا چین در حال دیجیتالی شدن به مقیاس و سرعتی شگفت‌انگیز بود.

در آن سال، درآمد Tencent به میزان ۵۶ درصد و درآمد علی‌بابا، غول تجارت الکترونیک، به میزان ۶۰ درصد رشد کرد. دیدی نزدیک به ۱۰ میلیارد دلار سرمایه جذب کرد که عمدتاً از سرمایه‌گذاران بین‌المللی بود.

همه این‌ها به نظر می‌رسد که مربوط به یک عمر پیش است. اکنون برای شرکت‌های اینترنتی چین بسیار دشوارتر است که شکوفا شوند.

کشور در بدترین رکود اقتصادی از زمان مائو به سر می‌برد. تعداد کمی از مردم به نرخ رشد ۵ درصدی که دولت برای سال ۲۰۲۴ اعلام کرده، باور دارند. اعتماد مصرف‌کننده پایین است برندهای مصرفی مانند یونی‌کل و استارباکس که سال‌ها در چین موفق بودند، مشتریان خود را به برندهای ارزان‌تر واگذار می‌کنند.

وقتی اقتصاد کشور دچار مشکل می‌شود، برای یکی از صنایع اصلی آن دشوار است که به خوبی عمل کند. درآمد شرکت‌های تکنولوژی این واقعیت را نشان می‌دهد.

با ادامه کاهش جمعیت چین که برای سومین سال متوالی رخ می‌دهد، پلتفرم‌های بزرگ فناوری با کمبود کاربران جدید مواجه هستند. وی‌چت حدود ۱.۴ میلیارد حساب کاربری دارد که بیشتر از جمعیت چین است. حتی یک اپلیکیشن اجتماعی درجه دو مانند رد نوت که در میان کاربران جوان، شهری و ثروتمند محبوب است، بیش از ۳۰۰ میلیون کاربر را جمع‌آوری کرده است. برای چنین شرکت‌هایی، گسترش بین‌المللی گام بعدی طبیعی است.

بایت‌دنس، شرکت مادر تیک‌تاک، به دلیل موفقیت کسب‌وکارهای خارجی‌اش که با سرعت بیشتری از عملیات داخلی‌اش در حال رشد هستند، حسرت صنعت است.

اما تلاش ایالات متحده برای ممنوعیت تیک‌تاک نشان می‌دهد که چقدر برای شرکت‌های اینترنتی چین دشوار است که در خارج از کشور گسترش یابند. با تنگ‌تر شدن کنترل حزب کمونیست چین بر بخش خصوصی کشور، اعتماد به شرکت‌های چینی برای حفظ داده‌های شخصی شهروندانشان به طور فزاینده‌ای دشوار می‌شود، زیرا این شرکت‌ها در نهایت به پکن پاسخگو هستند.

دلایل خوبی وجود دارد که جهان بیرونی، از جمله دولت ایالات متحده، به این شرکت‌ها اعتماد ندارد. در کشوری که دولت مالک بخش‌های زیادی از اقتصاد است و به طور تصادفی و اغلب به طرز بی‌رحمانه‌ای قدرت را اعمال می‌کند، بخش خصوصی همیشه در حالت آماده‌باش بوده است. شرکت‌های اینترنتی به شدت سانسور می‌شوند و برای بقا باید خودسانسوری کنند. همه شرکت‌های بزرگ، بدون استثنا، در سال‌های اخیر اپلیکیشن‌هایشان از فروشگاه‌های اپلیکیشن حذف شده یا جریمه و تنبیه شده‌اند.

همه می‌دانند که رهبر چین، شی جین‌پینگ، طرفدار بخش دیجیتال نیست، مگر اینکه از آن برای پیشبرد برنامه‌های ملی خود استفاده شود.

او در سال ۲۰۱۸ گفت: “اقتصاد واقعی پایه و اساس اقتصاد یک کشور و منبع ثروت آن است. توسعه اقتصادی هرگز نباید از اقتصاد واقعی به سمت وابستگی بیش از حد به اقتصاد مجازی منحرف شود.”

در آن سخنرانی و در مواقع دیگر، آقای شی به وضوح اعلام کرد که اولویت بیشتری برای تولید پیشرفته نسبت به اینترنت قائل است و به شرکت‌های دولتی بیشتر از بخش خصوصی علاقه‌مند است.

این رویکرد زمینه‌ساز سرکوب علی‌بابا، گروه آنت، دیدی و بخش بازی‌های ویدئویی تنسنت در سال‌های ۲۰۲۰ و ۲۰۲۱ شد. محدودیت‌های سختگیرانه “صفر کووید” در سال ۲۰۲۲ که اقتصاد کشور را فلج کرد، برخی از بزرگ‌ترین شرکت‌های اینترنتی را برای اولین بار در سال‌ها به ضرر مالی رساند.

همچنین در این زمان، دیپلماسی گرگ‌وار چینی و اتحاد آن با روسیه باعث شد بسیاری از کشورها نگرش خود را نسبت به چین به عنوان بخشی مهم از اقتصاد جهانی بازنگری کنند. برخی اکنون آن را تهدیدی برای سیستم‌های دموکراتیک و صلح جهانی می‌دانند. نگرش‌ها نسبت به چین در بسیاری از کشورهای غربی deteriorated و تعداد کمتری از مردم نسبت به یک دهه پیش به بازدید از چین علاقه‌مند هستند.

شرکت‌های اینترنتی چینی و سرمایه‌گذاران به طور فزاینده‌ای بین دولت خودکامه در داخل و شک و تردید، حتی خصومت، در خارج گرفتار شده‌اند.

اکثر سرمایه‌گذاران غربی اکنون صنعت تکنولوژی چین را به دلیل تنش‌های ژئوپلتیک و سیاست‌های غیرقابل پیش‌بینی کشور، برای سرمایه‌گذاری ارزشمند نمی‌دانند.

وقفه‌های دانشگاهی و صندوق‌های بازنشستگی ایالات متحده از تأمین مالی شرکت‌های سرمایه‌گذاری برای سرمایه‌گذاری در استارت‌آپ‌های چینی دست کشیده‌اند. یک نسل از سرمایه‌گذاران چینی که به ایجاد برخی از موفق‌ترین شرکت‌های فناوری کمک کرده‌اند، به گلف، ماراتن و کوهنوردی روی آورده‌اند.

سرمایه‌گذاران در بازارهای سهام جهانی نیز به همان اندازه به شرکت‌های اینترنتی چینی بی‌علاقه‌اند.

یک سرمایه‌گذار که مجاز به صحبت علنی نبود به من گفت که در سال ۲۰۱۷، زمانی که او به یک صندوق سرمایه‌گذاری ملحق شد که بیش از ۱۰۰ میلیارد دلار مدیریت می‌کرد، حدود ۴۰ درصد از دارایی‌های بازارهای نوظهور این صندوق سهام فناوری چینی بودند. اکنون این عدد کمتر از ۳ درصد است.

اکوسیستم که یک بخش فناوری پویا را پرورش می‌داد، اکنون شکسته است. کاهش سرمایه‌گذاری‌ها به معنای کاهش استارت‌آپ‌ها، کاهش شدید عرضه‌های عمومی اولیه در خارج و ارزش‌گذاری‌های بسیار پایین‌تر از همتایان آمریکایی است. رد نوت، اپلیکیشن اجتماعی‌ای که کاربران آمریکایی تیک‌تاک به آن روی آورده‌اند، در سال ۲۰۱۳ تأسیس شد و هنوز به مرحله عمومی شدن نرسیده است.

این شرکت‌ها همچنان رقابتی باقی‌مانده‌اند، اما در نظر جهان، او افزود، دیگر مرتبط نیستند.

برای کسب اخبار جدید اینترنت با ما در سئوتک همراه باشید.

اشتراک گذاری